Hướng dẫn cơ bản để quan sát Sao Hỏa

Hành tinh thứ tư tính từ Mặt Trời – Sao Hỏa có một vẻ đẹp rất thu hút đối với những ai yêu thiên văn học. Không giống như Sao Kim và các hành tinh bên ngoài khác, được bao phủ trong mây, Sao Hỏa hiển thị chi tiết bề mặt khi quan sát qua kính viễn vọng. Hướng dẫn cơ bản để quan sát Sao Hỏa sau đây hi vọng sẽ giúp cho các bạn có được những kinh nghiệm hữu ích.

Vị trí xung đối của Sao Hỏa

Trái Đất và Sao Hỏa đều đi quanh Mặt Trời quỹ đạo của chúng không phải là một vòng tròn hoàn hảo. Do vậy khoảng cách giữa hai hành tinh thay đổi rất nhiều. Sự xung đối của Sao Hỏa xảy ra khi Trái Đất bắt kịp với Sao Hỏa theo quỹ đạo tương ứng của chúng – Trái Đất được đặt ở giữa Mặt Trời và Sao Hỏa. Mặt Trời và Sao Hỏa xuất hiện ở hai phía đối diện của Trái Đất.

Gần vị trị xung đối của Sao Hỏa xảy ra sau mỗi 15 đến 17 năm, khi Trái Đất đi qua giữa Sao Hỏa và Mặt Trời vào khoảng thời gian điểm cận nhật của Sao Hỏa (điểm gần Mặt Trời nhất) trên quỹ đạo. Năm 2003, Trái Đất và Sao Hỏa gặp nhau gần điểm hẹp nhất trong quỹ đạo tương ứng của chúng và mang lại trải nghiệm xem chỉ có một lần trong đời. Tại thời điểm đó, khoảng cách giữa Trái Đất và Sao Hỏa là dưới 35 triệu dặm-gần nhất trong 60.000 năm!

Trong lần xung đối sắp tới vào ngày 13 tháng 10 năm 2020, Sao Hỏa sẽ đạt kích thước biểu kiến ​​tối đa là 22,3” và sẽ tỏa sáng với cường độ ấn tượng -2,6. Một cơ hội quan sát Sao Hỏa hàng đầu mà bạn không muốn bỏ lỡ.

Điều quan trọng cần lưu ý là ngày Sao Hỏa xung đối và ngày Sao Hỏa tiếp cận gần nhất không rơi vào cùng một thời điểm và có thể thay đổi vài ngày. Do cơ học quỹ đạo, ngày tiếp cận gần nhất có thể diễn ra sớm hơn vài ngày so với thời điểm xung đối khi Sao Hỏa di chuyển khỏi Trái Đất và Mặt Trời. Khi Sao Hỏa di chuyển về phía Trái Đất và Mặt Trời, tiếp cận gần nhất có thể diễn ra vài ngày sau khi xung đối. Tiếp cận gần nhất của Sao Hỏa và Trái Đất vào năm 2020 sẽ diễn ra vào ngày 06 tháng 10 và sẽ càng gần khoảng cách 38,6 triệu dặm.

Sử dụng ứng dụng thiên văn hoặc bản đồ sao

Sử dụng bản đồ sao đòi hỏi bạn cần có hiểu biết cách xem. Dùng ứng dụng thiên văn như ứng dụng trên smartphone SkyPortal của Celestron, bạn sẽ ngay lập tức có vô số thông tin trong tầm tay. Phần mềm này không chỉ cung cấp các mô tả bằng âm thanh và văn bản về Sao Hỏa, nó còn cung cấp tọa độ thiên thể, bản đồ bầu trời thời gian thực, thời gian mọc và lặn, các thông số vật lý và quỹ đạo…

Thiết bị để quan sát Sao Hỏa

Bất kỳ kính thiên văn nhỏ nào có khẩu độ từ 60mm đến 90mm sẽ có thể tiết lộ một số dấu vết bề mặt trên Sao Hỏa, mặc dù tỷ lệ hình ảnh sẽ nhỏ và độ phân giải hơi hạn chế. Các kính thiên văn như kính thiên văn Schmidt-Cassegrain và Maksutov-Cassegrain (7 inch trở lên), là những lựa chọn tốt nhất của chúng tôi để quan sát hành tinh do khả năng thu thập ánh sáng tăng lên, tiêu cự dài hơn và khả năng phù hợp với độ phóng đại cao hơn (150x trở lên) vào ban đêm với tầm nhìn ổn định.

Độ phân giải là một chức năng của khẩu độ, vì vậy hãy cân nhắc sử dụng kính thiên văn lớn hơn để quan sát các đặc điểm nổi bật trên bề mặt Sao Hỏa. Gương hoặc thấu kính của kính thiên văn càng lớn thì càng thu thập được nhiều ánh sáng, nhưng kính thiên văn sẽ nặng hơn. Bạn nên cẩn thận xem xét cân nặng bao nhiêu bạn có thể thoải mái xử lý và ngân sách của bạn.

Những hướng dẫn hữu ích để quan sát Sao Hỏa

Quan sát Sao Hỏa ngay từ bây giờ đừng đợi cho đến khi đến điểm tiếp cận gần nhất vào ngày 6 tháng 10 năm 2020 hoặc xung đối vào ngày 13 tháng 10 năm 2020 để có tầm nhìn tốt nhất. Theo dõi mức độ sáng và phát triển của Sao Hỏa trong những tuần tới. Tìm kiếm bất kỳ thay đổi nào trên bề mặt và trong chỏm băng ở cực của nó.

Điều kiện nhìn thấy ổn định là rất quan trọng khi quan sát Sao Hỏa. Tránh những đêm khó nhìn thấy khi bầu khí quyển hỗn loạn khi Sao Hỏa xuất hiện giống như một đốm màu đỏ rực rỡ trong kính thiên văn. Bắt đầu với độ phóng đại thấp và làm việc theo cách của bạn nếu chế độ xem vẫn ổn định. Trong lần xung đối Sao Hỏa năm 2003, một số quang cảnh rõ ràng và chi tiết nhất về Sao Hỏa diễn ra vào sáng sớm trong khi bầu khí quyển yên tĩnh và ổn định.

Đảm bảo rằng bạn mang kính thiên văn của mình ra ngoài khoảng một giờ trước khi định quan sát để làm mát nó bằng nhiệt độ môi trường. Điều quan trọng là kính thiên văn phải đạt được trạng thái cân bằng nhiệt với nhiệt độ không khí bên ngoài để tránh bị méo hình. Các kính thiên văn có gương lớn và thấu kính có thể mất nhiều thời gian hơn để hạ nhiệt thích hợp để có tầm nhìn tốt nhất.

Nếu bạn sở hữu kính thiên văn Newton hoặc Schmidt-Cassegrain, hãy đảm bảo quang học của kính thiên văn của bạn được chuẩn trực. Nó có thể tạo ra sự khác biệt về các chi tiết tinh xảo rõ ràng. Nếu quang học hơi lệch một chút, bạn có thể đang tự lừa dối mình để nhìn ra những góc nhìn tốt nhất và sắc nét nhất. Hãy tạo thói quen kiểm tra độ chuẩn trực và điều chỉnh khi cần thiết sau khi kính thiên văn của bạn được hạ nhiệt. Hầu hết các kính thiên văn khúc xạ nói chung không thể chuẩn trực.

Thường xuyên quan sát. Sao Hỏa quay trên trục của nó cứ 24 giờ 37 phút một lần — lâu hơn một ngày trên Trái Đất một chút. Do đó, nếu bạn quan sát hành tinh qua kính thiên văn của mình cùng một lúc trong vài tuần, bạn sẽ có thể quan sát các khu vực bề mặt khác nhau. Kéo dài thời gian quan sát của bạn cho phù hợp.

Tìm hiểu thêm thông tin về sao Hỏa tại đây
Các sản phẩm kính thiên văn hữu ích
Chúc các bạn có những trải nghiệm quan sát Sao Hỏa thú vị.